Cụm từ chế phẩm sinh học ngày càng được sử dụng rộng rãi trong trồng trọt và chăn nuôi. Hầu như các loại chế phẩm sinh học hiện nay đều được làm sẵn, bán ra thị trùng dùng được ở cả hai ngành. Tuy nhiên, những người nông dân giỏi, tỉ mỉ và cẩn thận hoàn toàn có thể tự làm chế phẩm sinh học để chăm sóc cây trồng vật nuôi, vừa hiệu quả lại tiết kiệm chi phí. Dưới đây, Triệu Phú Nông Dân sẽ chia sẻ tới bà con cách tự làm chế phẩm sinh học tại nhà.
Lưu ý khi tự làm chế phẩm sinh học
Trước khi bắt tay vào làm chế phẩm sinh học thì bà con cần biết tác dụng của nó là gì, bao gồm những thành phần nào. Chế phẩm sinh học là một sản phẩm chứa nhiều vi sinh vật có lợi có khả năng tăng cường hệ miễn dịch cho cây trồng, vật nuôi, giúp vật thể hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn, phát triển đồng đều, hạn chế được sâu, bệnh hại. Trên thị trường có rất nhiều loại chế phẩm sinh học khác nhau, nổi tiếng có chế phẩm EM, Bim, Bima.
Quy trình làm chế phẩm sinh học được thực hiện theo các bước sau:
Nguyên liệu ->Nhân giống -> Lên men -> Dịch men -> Chuyển hoá -> Ổn định -> Cố định vi sinh vật -> Đóng gói tuỳ theo từng dạng chế phẩm.
- Để làm được chế phẩm chất lượng thì không thể thiếu đường nâu và mật đường vì hàm lượng vitamin, khoáng chất được giữ nguyên sau chế biến.
- Nước để làm chế phẩm phải sạch và đã loại bỏ clo ảnh hưởng đến vi sinh vật có lợi.
- Khi đựng chế phẩm sinh học tự làm bà con cần chuẩn bị hũ sành sứ hoặc chôn dưới đất, trong khu vực rộng rãi. Tránh đựng trong hũ thủy tinh hay kim loại vì khí tỏa ra có khả năng làm vỡ hũ, tính ăn mòn kim loại cao.
- Nếu làm chế phẩm vào mùa hè quá trình lên men nhanh hơn mùa đông, chú ý chế phẩm phải có mùi thơm hơi chưa, độ PH dưới 4 là thành công. Mùi chế phẩm hôi, độ PH cao thì đã hỏng cần bỏ đi không thể sử dụng được.
Cách tự làm chế phẩm sinh học
Chế phẩm sinh học có rất nhiều loại khác nhau, bà con có thể học cách làm từng loại vì mục đích sử dụng cụ thể đối với từng cây trồng vật nuôi. Thực tế chế phẩm sinh học có thể sử dụng cho cả hai với từng cách chế biến cụ thể. Sau đây là hướng dẫn bà con tự làm chế phẩm sin học đơn giản từ nguyên liệu sẵn có.
1. Làm chế phẩm Amino từ cá
Chế phẩm Amino từ cá được dùng để bón cho đất, làm tăng độ phì của đất, làm đất tơi xốp và cung cấp cho cây trồng những khoáng chất thiết yếu.
Nguyên liệu: cá con hoặc tạp phẩm từ cá, IMO-2 hoặc Bim và rỉ mật đường.
Cách làm:
- Cá băm nhỏ trộn với rỉ đường theo tỉ lệ 1:1
- Cho vào hũ, dùng nilong bọc kín để nơi râm mát khoảng 7 ngày. Chú ý không nên cho đầy hũ, chỉ khoảng 2/3 là được.
- Kiểm tra hũ có nổi váng chất béo lên không, nếu có thì hòa thêm 3ml IMO-2 hoặc Bim
- Lọc phần chất rắn và nước bảo quản dùng dần. phần rắn có thể trộn với phân ủ.
Lưu ý bà con nên dùng thử nghiệm một phần đất nhỏ trước khi dùng trên diện rộng để kiểm tra hiệu quả của chế phẩm sinh học tự làm.
2. Chế phẩm Canxi phốt pho cho cây trồng
Để bung sung canxi và phốt pho cho cây, bà con có thể tự làm chế phẩm sinh học theo các bước sau.
Nguyên liệu: 2kg xương động vật hoặc các loại vỏ trứng, sò, ngao chứa nhiều caxi + 20 lít giấm
Cách làm:
- Rang xương đến khi chuyển sang màu đen, phần thịt thừa, mỡ tan cháy hết. với các loại vỏ thì nghiền nát trước khi rang.
- Để nguội cho xương vào hũ sạch, đổ giấm lên và ủ mát khoảng 30 ngày.
- Sử dụng: hòa 30ml chế phẩm /1lit nước phun cho cho đất hoặc hòa loãng phun cho cây để kích thích ra hoa, kết trái.
3. Chế phẩm IMO
Chế phẩm IMO có thể làm được từ các nguyên liệu có sẵn ở tất cả các địa phương. Sử dụng IMO-2 trộn với nước để phun cho đất hoặc cây trồng, bổ sung vitamin, giúp kích rễ, mầm chồi phát triển và tăng sức đề kháng cho cây trồng.
Nguyên liệu: gồm gạo rẻ tiền, đường nâu hoặc rỉ mật đường.
Cách làm:
- Nấu gạo thành cơm chín, trải thành một lớp 2-3 cm trong khay gỗ đã chuẩn bị sẵn. Không nén cơm mà để tơi xốp tự nhiên
- Dùng giấy bọc kín, không để chạm vào cơm.
- Chôn khay cơm (chỉ chôn ½ chiều cao khay) ở dưới tán tre hoặc tán cây rậm rạp (thường là nơi tập trung nhiều vi sinh vật nhất) và phủ lá cây hoặc che nilong cho kín.
- Sau 3-4 ngày mở khay cơm thu lấy phần cơm bị mốc trắng. Trộn phần mốc trắng với mật đường hoặc đường nâu theo tỷ lệ khối lượng 1:1
- Cho hỗn hợp đã trộn vào hũ sạch, tiếp tục niêm phong kín để nơi râm mát trong khoảng 7 ngày.
- Sau 7 ngày chắt phần lỏng nguyên chất, cho vào hũ khác và niêm phong lại. Phần chất lỏng này khá ít gọi là IMO-2.
Quá trình tự làm chế phẩm đòi hỏi phải theo dõi tỉ mỉ để có được chất lượng mong muốn. Bà con nên dùng thử nghiệm trước khi dùng trên diện rộng nhằm hạn chế những vấn đề xấu xảy ra. Nếu không có kinh nghiệm hoặc chắc chắn làm được chế phẩm sinh học thì tốt nhất nên sử dụng chế phẩm chất lượng bán sẵn ngoài thị trường. Giá bán khá phải chăng tiết kiệm chi phí.
