Bò sữa là giống vật nuôi còn khá mới mẻ ở Việt Nam hiện nay. Thêm vào đó, bò sữa chỉ được nuôi tập trung tại một số vùng miền có khí hậu và thổ nhưỡng phù hợp. Do đó, nguồn giống cũng như thông tin về mô hình chăn nuôi bò sữa còn rất hạn chế. Bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp tới bà con thông tin về các giống bò sữa tốt nhất đang được nuôi phổ biến ở Việt Nam hiện nay.
Các giống bò sữa và giá bò sữa giống hiện nay
Các giống bò sữa cho năng suất cao nhất ở Việt Nam hiện nay chủ yếu là giống ngoại. Trong đó, giống chủ lực là giống HF (có màu khoang trắng đen, hoặc nâu trắng, quen thuộc) của Hà Lan. Ngoài ra còn có giống bò Jersey và các giống bò lai với HF. Dưới đây là chi tiết từng giống:
1. Giống bò sữa HF
Giống bò sữa HF (Holstein Friesian) thuần chủng – giống lai tạo chủ đạo nhất hiện nay. Được lai tạo lần đâu cách đây hơn 40 năm, giống bò HF có nguồn gốc Hà Lan này được đánh giá là một trong những giống thích nghi rất tốt với điều kiện khí hậu cũng như cho năng suất rất cao ở Việt Nam.
HF được nuôi phổ biến nhất ở những vùng có nhiệt độ thấp như các vùng miền núi phía Bắc (Mộc Châu) và Tây Nguyên (Lâm Đồng). Mỗi chu kỳ một con HF thuần chủng có thể cho từ 4 – 5 ngàn kg sữa.
Các tỉnh ở khu vực có nhiệt độ cao (nhiệt đới, ẩm) đã du nhập giống bò sữa Hà Lan này từ Úc về. Đến nay chúng đã dần thích nghi với điều kiện tự nhiên và sinh trưởng tốt. Mặc dù năng suất của giống bò sữa nhập khẩu này không bằng giống HF thuần chủng, tuy nhiên chúng cũng mang hiệu quả kinh tế khá cao cho bà con ở khu vực Đông Nam Bộ và Tây Nam Bộ – vốn có khí hậu khác với khu vực Tây Bắc và Tây Nguyên.
Giá bán tinh bò sữa HF thuần chủng từ Mỹ giao động từ 200 – 250 ngàn đồng/liều.
2. Giống bò sữa Jersey thuần chủng
Xuất hiện ở Việt Nam cách đây gần 20 năm, đây là giống có nguồn gốc từ Anh. Giống bò này hiện đang trong quá trình theo dõi độ thích nghi của chúng với điều kiện tự nhiên tại một số vùng ở Việt Nam.
Trọng lượng bò Jersey con khá nhẹ chỉ tối đa là 30 kg/con. Jersey đực trưởng thành có trọng lượng trung bình là 500 kg/con, Jersey cái có trọng lượng trung bình là 350 kg/con.
Bò Jersey thuần có màu chủ đạo là vàng sáng/sậm, lang trắng vùng đầu, bụng hoặc chân.
Năng suất sữa của bò Jersey thấp hơn HF, mỗi chu kỳ cho sữa bình quân 1 chú bò Jersey cái cho được 4000 kg (mỗi chu kỳ khoảng 300 – 310 ngày).
Sữa của bò Jersey có tỷ lệ mỡ khá cao (6 – 7%) , thường dùng để làm bơ và các thực phẩm béo.
Tinh bò Jersey nội có giá giao động từ 30 – 40 ngàn đồng/liều.
3. Các giống bò sữa lai từ con cái HF với con đực Zebu
Đời F1 (gen bò HF chiếm 50%): mỗi con cái đời F1 cho trung bình khoảng gần 3500 kg sữa trong một chu kỳ.
Đời F2 (gen bò HF chiếm 75%): năng suất có cao hơn đời F1, mỗi con cái cho khoảng 4000 kg trong một chu kỳ.
Đời F3 (gen bò HF chiếm gần 90%): năng suất cao hơn 2 thế hệ trên trong điều kiện chăm sóc tốt. Năng suất cho sữa trên 4200 kg/chu kỳ cho sữa.
4. Giống bò sữa khác
Một số vùng ở Việt Nam vẫn nuôi bò lai Sind, bò lai Sahiwal theo hình thức lấy sữa. Tuy nhiên, nguồn thu nhập sữa từ giống này không cao vì năng suất chúng khá thấp.
Giá tinh bò sữa nội có giá từ 30 – 35 ngàn đồng/liều
, Jersey và các giống lai.){kind=link}